ProBitumen Benelux zet in op circulaire economie - Dakenraad (2024)

Tekst en beeld: ing. Frank de Groot

De nieuwe vereniging wordt gevormd door de lokale werkmaatschappijen van De Boer Waterproofing, Icopal, IKO, Derbigum, Soprema en Wédéflex. Deze leden behoren tot de grootste spelers op het gebied van bitumen dakbanen en bedienen veruit het grootste deel van de Nederlandse en de Belgische markt. “Drie bedrijven waren al lid in zowel België als Nederland, dus was deze stap vrij logisch.

De nieuwe website is sinds kort ook in de lucht: www.bitumeninfo.org. Dat vroeg wel enige voorbereiding, omdat deze nu ook Franstalig moet zijn. Daarnaast heb je te maken met verschillende begrippen in het Nederlands en het Vlaams. Maar dat is dan ook wel weer de charme van de vereniging. Hoewel de vereniging zich richt op meer uniformiteit in de gehele Benelux, blijft er nadrukkelijk aandacht voor de lokale verschillen”, zegt directeur Peter Ligthart, voorheen directeur van Probasys Benelux.

Bitumen recycling

Bitumen dakbanen zijn zeer goed te recyclen tot een gelijkwaardig product. Van downcyclen is derhalve geen sprake. Bovendien neemt de kwaliteit van de componenten in de loop van de tijd nauwelijks af. Om recycling mogelijk te maken, is op initiatief van Probasys Benelux in 2014 Bitumen Recycling Nederland (BRN) gestart. “Doelstelling was een optimale inzameling van bitumen dakbedekkingsmateriaal te realiseren om daarmee een zo hoogwaardig mogelijk hergebruik ervan mogelijk te maken. De praktijk bleek weerbarstiger dan voorzien, maar de leden van ProBitumen hebben besloten nu door te pakken. Het uitgangspunt is dat wat van het dak komt, zoveel mogelijk ook weer op het dak wordt gebruikt. Dat is hoogwaardig hergebruik dat past bij onze visie op de circulaire economie”, aldus Dirk Theuns.

De voorzitter vertelt dat er een groot commitment is onder de leden van ProBitumen: “Een goed georganiseerde inzameling en verwerking heeft prioriteit, evenals het delen van kennis over recycling. Het is dan uiteindelijk aan de leden zelf op welke wijze en in welke mate het vrijkomende bitumen in nieuwe bitumen dakbanen wordt verwerkt.”
Aan de kwaliteit van circulaire bitumen dakbanen worden ook geen concessies gedaan. Peter Ligthart: “We gaan voor A-kwaliteit: hoogwaardige circulaire dakbanen die als onder- en toplaag zijn toe te passen. We verwachten dat in de nabije toekomst een groot deel van de nieuwe bitumen dakbanen uit gerecycled materiaal zal bestaan.

We gaan voor A-kwaliteit

De dakbedekking die voor recycling in aanmerking komt, komt voor een belangrijk deel vrij bij de sloop van gebouwen. Het verwijderen van bitumen dakbedekking is gedurende de levensduur van het gebouw normaal gesproken niet nodig. Door goed beheer en onderhoud en door de mogelijkheid van aanpassingen of overlagen, eventueel in combinatie met verbetering van de thermische isolatie, maakt bitumen dakbedekking de gehele levensduur van een gebouw mee. De kwaliteit van de dakbedekking die bij gebouwsloop vrijkomt, neemt in de loop van de tijd toe, waardoor het percentage herbruikbare oude dakbedekking toeneemt.

Ontwerpfase

De succesfactor van bitumenrecycling ligt voor een belangrijk deel ook in de ontwerpfase. Dirk Theuns legt uit: “Zorg dat de bitumen dakbanen zo veel mogelijk mechanisch of losliggend geballast worden toegepast, zodat ze later eenvoudig zijn te scheiden. Een tweelaags systeem is geen probleem voor recycling. Als je alles verkleeft, is het vrijkomende bitumen verontreinigd met isolatie, lijmresten en andere materialen. Dat maakt recycling heel lastig. Gelukkig hebben onze leden veel contact met ontwerpers en dakdekkers en zitten we ook in normcommissies, onder meer op het gebied van mechanisch bevestigen. We dragen op die manier bij aan de ontwikkeling van de wijze waarop bitumen dakbanen worden toegepast.

Platte daken bieden grote mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik. Daarbij moet niet worden vergeten dat waterdichting de primaire functie is. Bij groen-, parkeer- of waterretentiedaken is die zo mogelijk nog belangrijker. Veelal wordt om die reden een tweelaagse, volledig verkleefde dakbedekking geadviseerd. Uit oogpunt van recycling ligt hier een belangrijke uitdaging voor onze branche.” Ligthart: “Feitelijk is deze oplossing zeer duurzaam, omdat de dakbedekking tegen weersinvloeden wordt beschermd en daardoor langer meegaat. Maar hergebruik is hierdoor wel lastiger.” Dirk Theuns vult aan: “We moeten echter niet denken in onmogelijkheden, maar in kansen. Ik ben ervan overtuigd dat de innovatieve kracht van de branche ervoor zorgt dat ook hiervoor in de toekomst een oplossing wordt gevonden.”

Eco-realisme kan ook betekenen dat de aannemer besluit om bij renovatie de isolatie over de bestaande dakbedekking heen te leggen en deze te voorzien van nieuwe dakbedekking. “Het oude bitumen functioneert dan als dampremmende laag. Uiteindelijk stel je dan de recycling weer veertig jaar uit. Dat is een keuze die uit oogpunt van Total Cost of Ownership gunstig kan zijn”, zegt Theuns. Ligthart vult aan: “Dat geldt niet voor oude daken waarop nog teermastiek ligt. Dat mag absoluut niet in aanraking komen met nieuwe bitumen dakbanen. Teermastiek is een gevaarlijke stof en door contaminatie zouden de bitumen dakbanen in de toekomst niet meer bruikbaar zijn voor recycling. Zorg dus altijd bij aanbrengen, maar ook bij verwijderen, opslag en transport, dat teermastiek of andere teerproducten gescheiden blijven van bitumen dakbanen.”

Kwaliteitsborging

Een ander belangrijk aandachtspunt voor de bitumenbranche is de komst van de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen, die naar verwachting op 1 januari 2021 in werking zal treden. De grootste wijzigingen ten opzichte van de huidige situatie zijn het vervallen van de preventieve toets op de bouwtechnische voorschriften door bouw- en woningtoezicht, de wijze van toezicht houden tijdens de realisatiefase en de wijzigingen in juridische aansprakelijkheden. De private markt wordt geacht het merendeel van deze taken, die nu door overheidsinstanties worden uitgevoerd, over te nemen.

“Belangrijk aandachtspunt voor de dakaannemers is de wijziging van aansprakelijkheden. De opdrachtnemer (veelal bouwer of onderaannemer) wordt eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van het product dat hij levert. De opdrachtnemer is ook na oplevering verantwoordelijk voor aantoonbare gebreken, tenzij deze hem niet te wijten zijn. Dat kan betekenen dat aannemers harde garanties gaan vragen van dakaannemers dat de gevraagde kwaliteit wordt geleverd. Verderop in de keten zal die vraag ook bij de fabrikanten van bitumen dakbanen worden neergelegd”, legt Peter Ligthart uit.

Volgens Dirk Theuns behoeft de dakenbranche echter niet te vrezen voor de nieuwe wetgeving: “Wij hebben in de bouw altijd vooropgelopen op het gebied van kwaliteitsborging, certificering van dakbanen en dakdekkers en verzekerde garantie. Met TECTUM hebben we bovendien een unieke opleider voor de dakbedekkingsbranche. Daar leveren wij een serieuze bijdrage aan, door het ter beschikking stellen van materialen. Daarnaast hebben de leden van ProBitumen Benelux eigen trainingscentra. Wij zijn in ieder geval klaar voor de toekomst!”