Opschaling recycling bitumen in Benelux (2024)

Tekst: Peter Lighthart, ProBitumen
Beeld: ProBitumen

De techniek om gebruikte dakbedekking te verwerken tot een bruikbare grondstof wordt al twee decennia in de praktijk gebracht. Het recyclaat wordt bij de primaire grondstof gemengd en in nieuwe dakbedekking verwerkt. Een belangrijke voorwaarde daarbij is uiteraard dat er niet wordt getornd aan de kwaliteitseisen van de dakbedekking. Inmiddels is de techniek zo ontwikkeld dat het percentage recyclaat in de nieuwe dakbedekking flink is opgeschroefd met behoud van de kwaliteit. Los van het bitumen is het gebruik van gerecyclede componenten, zoals wapening en vulstoffen, in de huidige bitumineuze dakbedekking staande praktijk.

Opschalen

ProBitumen is de branchevereniging van in de Benelux gevestigde producenten en leveranciers van bitumineuze afdichtingmaterialen. De bij deze branchevereniging aangesloten fabrikanten hebben de laatste jaren flink geïnvesteerd om de gebruikte dakbedekking te kunnen innemen en verwerken. Nu is het moment om te gaan opschalen. De eerste stap is het collectief inzamelen van de snijresten en onverwerkte restanten. Dat lijkt een kleine stap, maar het gaat niettemin om duizenden tonnen aan schoon en ongebruikt materiaal.

De uitdaging is niet meer de verwerking, maar vooral de logistiek. Hoe zorgen we ervoor dat het materiaal wordt verzameld door de dakbedekkingsbedrijven en op een zo efficiënt mogelijke manier wordt ingezameld en verdeeld? Een ander knelpunt is het grensoverschrijdend vervoer. Nieuwe dakbedekking kan zonder problemen vanuit een Belgische fabriek op de Nederlandse markt worden geleverd. Maar als de ongebruikte snijresten terug moeten naar dezelfde Belgische fabriek dan worden deze materialen beschouwd als afval en gelden er een groot aantal regels, die het vervoer bemoeilijken.

Snijresten inzamelen

Het transport is niet de enige uitdaging. Het is ook van groot belang dat er alleen schoon materiaal wordt verzameld door de dakbedekkingsbedrijven. Vervuiling van de snijresten met ander bouw- of restafval of andere dakbedekkingsmaterialen is funest voor een goede verwerking. Dat is de reden dat vooralsnog alleen bij de magazijnen van de dakbedekkingsbedrijven wordt ingezameld. Het risico van vervuiling bij inzameling op de bouwplaats wordt als te hoog ingeschat.

Op initiatief van ProBitumen start er met medewerking van een dertigtal dakbedekkingsbedrijven in Nederland en België onder de vlag van de Stichting Dak en Milieu een pilotproject voor de inzameling van snijresten. De leden van ProBitumen hebben zich gecommitteerd om de snijresten vervolgens in te nemen en te verwerken in nieuwe dakbedekking. De pilotfase zal drie tot zes maanden in beslag nemen. De vraag is niet of de inzameling dan wordt uitgerold, maar uitsluitend of er aanpassingen nodig zijn in het proces van inzamelen en verdelen.

Dakbedekking inzamelen

Dit is een eerste, maar zeker niet laatste stap. Naast het inzamelen van de snijresten wordt ook een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om gebruikte dakbedekking grootschalig in te zamelen voor recycling. Daarbij zijn er meer uitdagingen te overwinnen. Zo hebben we te maken met dakbedekking van voor 1985 die door gebruik van asbesthoudende kitten en pasta’s mogelijk besmet is met asbest. Die dakbedekking is onbruikbaar voor recycling. Datzelfde kan zich voordoen bij daken waar ooit teermastiek op heeft gelegen en die is overlaagd met of vervangen door bitumineuze dakbedekking. Daar is contaminatie opgetreden waardoor de gebruikte dakbedekking is ‘besmet’ met teer. Dat maakt die dakbedekking onbruikbaar vanwege de hoge gehalten aan PAK.

De laatste dertig jaar is dakbedekking veel vaker mechanisch bevestigd. Dat is een groot voordeel bij het recyclen, omdat de dakbedekking eenvoudig te scheiden is van bijvoorbeeld onderliggende isolatielagen. Bovendien is de kwaliteit van de bitumineuze dakbedekking in de afgelopen decennia steeds verder verbeterd, waardoor ook de kansen voor hergebruik toenemen.